3- مرکز منابع و خدمات ویژه (کانون پژوهش)
این مرکز از بخشـهاى اصلى کتابخانـه تشکیل شده و داراى واحدهایى بـه شرح زیر است:١. كتاب جويندگان قدرت ٢ انتشارات گنجینـه نسخههاى خطى:
در حال حاضر تعداد نسخههاى خطى کتابخانـه شصت‌هزار عنوان، كتاب جويندگان قدرت ٢ انتشارات مشتمل بر بیش از ٣١٠٠٠ مجلد است، کـه ٦٥ درصد آن بـه عربى و بقیـه بـه فارسى و اندکى ترکى، اردو، تاتارى، حبشى، پهلوى و لاتین است. كتاب جويندگان قدرت ٢ انتشارات این تعداد نسخه خطى هیچ‌گاه ثابت نیست و به طور متوسط هر سال بیش از ٧٥٠ که تا ١٠٠٠ نسخه خطى نفیس گزینش شده خریدارى و یـا اهدایى بـه این گنجینـه افزوده مى‌شود. این نسخه‌ها درون موضوعات مختلفى است؛ از جمله: كتاب جويندگان قدرت ٢ انتشارات فقه و اصول، کلام و عقاید، منطق و فلسفه، عرفان و تصوف، حدیث، تفسیر و علوم قرآن، ادبیـات، اخلاق، طبیعیـات، تراجم و رجال و درایـه، انساب، علوم غریبه و اعداد، فیزیک، شیمى، ریـاضى، جغرافى، هیئت، و نجوم، طب، موسیقى.در مـیان این ذخایر نسخههاى منحصر بـه فرد بسیـارى بـه خطوط مؤلفان مشـهور اسلامى و یـا با اجازات آنان مزین است؛
کهنترین نسخه بدون تاریخ این گنجینـه درون حال حاضر بخشى از قرآن کریم بـه خط کوفى از اواخر سده دوم و سوم هجرى هست و نیز قدیمى‌ترین نسخههاى تاریخ‌دار دو جزء ازقرآن کریم بـه خط کوفىعلى بن هلال، مشـهور بـه ابن‌بوّاب، هست که درون بغداد بـه سال ٣٩٢ق/١٠٠٢م کتابت نموده. همچنین دو جلد تفسیر التبیـان شیخ طوسى کـه بر خود او خوانده شده مورخ ٤٥٥ ق / ١٠٧٦ م، نـهج البلاغه شریف رضى سال ٤٦٩ق اصلیترین و کهنترین نسخه موجود درون جهان. اعراب القرآن فرّاء مورخ سال ٤٤٦ق/١٠٥٤م.تعدادى نسخه نفیس و کهن دیگر مربوط بـه ادیـان و مذاهب مختلف نیز وجود دارد، کـه در نوع خود از نفاست ویژه برخوردارند؛ از جمله: دعاهایى از انجیل بـه خط لاتین درون قطع بسیـار بزرگ کـه در هفت سده قبل بر روى پوست نوشته شده و نیز نسخه‌هایى از اوستا بـه خط پهلوى.
نسخههاى فراوان بسیـار کهن و نفیس دیگرى درون این گنجینـه وجود دارد کـه در سده‌هاى ششم هجرى بـه بعد کتابت شده و تعداد بى‌شمارى از آنـها نسخه اصل و تاکنون بـه چاپ نرسیده است. این گنجینـه مـهمترین و بزرگترین بخش کتابخانـه هست که آن را از دیگر کتابخانـه‌ها متمایز ساخته و شـهرت و اعتبار و جایگاه ویژه‌اى دارد. از لحاظ دما و رطوبت، این گنجینـه داراى تجهیزات بسیـار پیشرفته هست از فهرست نسخههاى خطى موجود درون این گنجینـه تاکنون تعداد سى جلد شامل ١٢٢٠٠ نسخه خطى چاپ و منتشر گردیده است؛ و بقیـه، کـه بالغ بر شصت مجلد است، بـه وسیله گروه فهرست‌نگاران بـه سرپرستى متولى کتابخانـه بـه تدریخ چاپ و منتشر مى‌گردد. کارکنان این بخش از زمره افرادى هستند کـه در این زمـینـه‌ها خبره‌اند و مراجعان را درون بازیـابى این منابع و شیوه استفاده از آنـها یـارى مى‌دهند. مسئول گنجینـه نیز وظیفه حفظ و حراست از نسخههاى دستنویس را بر عهده دارد و اگر نسخه‌اى بـه مرمّت و بازسازى یـا تحقیق یـا فهرست‌نگارى یـا مـیکروفیلم نیـاز دارد، حتما قبل از انجام کار موافقت کتبى متولى را بـه دست آورده و آن‌گاه اقدام نماید. البته درون پایـان وقت ادارى هر روز نسخه‌ها را حتما به گنجینـه برگرداند. تماس و همکارى تنگاتنگ این بخش با سایر مراکز و واحدهاى کتابخانـه برقرار است، زیرا ذخایر موجود درون این گنجینـه بدون تردید از منابع دست اول پژوهشـهاى اسلامى است.
چگونگى جمع‌آورى:
نحوه جمع‌آورى نسخههاى خطى این کتابخانـه چنین است:
١ـ بخشى از نسخه‌ها مجموعه‌اى هست که از پدر بزرگوار مؤسس و بپیـانگذار کتابخانـه درون نجف‌اشرف بـه ایشان بـه ارث رسیده هست و تعداد آنـها چندان قابل مقایسه با آمار فعلى نیست؛
٢ـ بخشى را کـه معظم‌له درون نجف‌اشرف با انجام نماز و روزه استیجارى و حذف یک وعده غذاى روزانـه خود و کار شبانـه درون یک کارگاه برنج‌کوبى فراهم کرده‌اند؛
٣ـ بخش دیگرى کـه ایشان از نخستین روز اقامت درون قم که تا آخرین روز حیـات خود درون طول هفتاد سال خریدارى نموده‌اند، کـه بخش عمده این گنجینـه را تشکیل مى‌دهد؛
٤ـ بخشى دیگر کـه متولى کتابخانـه درون سفرهاى بى‌شمار خود بـه شـهرها و روستاهاى ایران درون طول چهل سال گذشته از سوى والد بزرگوار خود خریدارى نموده‌اند، کـه آن نیز بخش قابل توجهى هست و این روند هم اکنون نیز ادامـه دارد؛
٥ـ بخشى اهدایى و یـا وقفى هست که از سوى علاقه‌مندان ایشان و دوستداران علم و فرهنگ مکتوب بـه این کتابخانـه اهدا شده است.
٢ـ گنجینـه نسخه هاى عکسى (تصویرى) :
مشتمل بر بیش از چهار هزار مجلّد کـه از نسخه کـه از نسخههاى خطى نفیس موجود درون کتابخانـههاى خارجى، و اندکى از کتابخانـههاى داخلى، تهیـه شده است. تاکنون دو مجلد از فهرست نسخههاى عکسى این گنجینـه شامل هزار نسخه عکسى چاپ و منتشر گردیده است.٣ـ گنجینـه مـیکروفیلم و مـیکروفیش :
از دو بخش تشکیل شده است: نخستین بخش مـیکروفیلم‌هایى هست که از بیش از چهارهزار نسخه خطى نفیس موجود درون کتابخانـههاى بزرگ خارجى و اندکى از داخل کشور تهیـه شده؛ و بخش دیگر نسخههاى خطى نفیس موجود درون گنجینـه این کتابخانـه است، کـه تا امروز تعداد آنـها ١٢٢٠٠ است. این آمار با ارائه فهرست نسخههاى خطى درون هر سال افزایش مى‌یـابد. گفتنى هست که مجموعه عظیمى از مـیکروفیش‌هاى فهرست کتب چاپ شده درون جهان بـه زبانـهاى مختلف وجود دارد کـه فهرست نخستین کتابهاى چاپ شده که تا پایـان سال ١٩٩٥م را شامل و بالغ بر پنجاه مـیلیون عنوان کتاب بـه زبانـهاى مختلف جهان است.٤ـ گنجینـه اسناد مکتوب :
در این گنجینـه بیش از صد هزار سند دستنویس از پنج سده قبل تاکنون وجود دارد کـه شامل احکام شاهان و امـیران و حاکمان، اجازات حدیث بـه خطوط علماى بزرگ، عقدنامـه‌ها، اسناد تملیکى و غیر آنـهاست. نیز نامـه‌هایى بـه خطوط علما و مراجع بزرگ، از جمله دهها نامـه از حضرت امام خمـینى(ره) و دیگر رهبران مذهبى جهان اسلام، درون مـیان آنـها موجود هست که از سالهاى ١٣٣٨ق که تا زمان حیـات مؤسس و بنیـانگذار کتابخانـه بـه ایشان نوشته‌اند.٥ـ نمایشگاه دائمى نمونـه هایى از نسخه هاى نفیس خطى کتابخانـه :
در این نمایشگاه تعدادى از نسخههاى بسیـار نفیس خطى کهن، هنرى، علمى، خطوط خوشنویسان، نسخههاى اصل بـه خطوط مؤلّفان آنـها از بیش از هزار سال قبل که تا عصر حاضر نگهدارى مى‌شود کـه ویژه مـیهمانان بازدیدکننده از کتابخانـه است.٦ـ گنجینـه آثارعلمى مکتوب و غیر مکتوب بنیـانگذارکتابخانـه :
در این گنجینـه آثار تألیفى آیت‌الله مرعشى، کـه در موضوعات مختلف علمى است، همچنین نمونـه‌هایى از نسخههاى چاپى کـه ایشان آنـها را با دست خود حاشیـه‌نویسى کرده‌اند، و نیز نمونـه‌هایى دیگر از آثار تألیفى چاپ شده ایشان بـه ضمـیمـه البسه و لوازم شخصى آن بزرگوار درون آخرین روزهاى حیـات نگهدارى مى‌شود و مورد بازدید مـیهمانان کتابخانـه قرار مى‌گیرد.٧ـ گنجینـه نسخه هاى چاپى بسیـارکهن :
در این گنجینـه نمونـه‌هایى از نسخههاى چاپى بسیـار کهن و نفیس قرار دارد کـه مشتمل بر نسخه‌هایى بـه عربى، فارسى، ترکى، لاتین و ارمنى است، کـه در سده‌هاى دهم و یـازدهم هجرى چاپ شده‌اند؛ از جمله: القانون و النجاة ابن‌سینا، بـه عربى، چاپ ١٥٩٣م تحریر اقلیدس، از خواجه نصیرالدین طوسى، بـه عربى، چاپ رم ١٥٩٣م; نزهة المشتاق، شریف ادریسى، بـه عربى، درون جغرافى، چاپ رم ١٥٩٢م؛ و نیز نسخه‌هایى از انجیل بـه لاتین و ارمنى چاپ سده‌هاى ١٦ و ١٧م؛ تقویم‌التواریخ، بـه ترکى، از کاتب چلبى، مؤلّف کشف‌الظنون، چاپ قسطنطنیـه بـه سال ١١٤٣ق؛ جهان‌نما، بـه ترکى، از کاتب چلبى، چاپ قسطنطنیـه درون سده ١٢ق؛ کلیـات سعدى درون دو جلد چاپ کلکته هند سال ١٢٠٥ق/١٧٩١م؛ گلستان سعدى خط اختراعى مقطّع ملکم‌خان ناظم‌الدوله چاپ لندن ١٣٠٢ق؛ ترجمـه کتاب شرایع‌الاسلام محقّق حِلّى بـه زبان روسى درون دو جلد از م.الف. کاظم‌بیک چاپ سن‌پترزبورگ روسیـه ١٨٦٢م؛ ترجمـه همان کتاب شرایع‌الاسلام بـه زبان فرانسه درون دو جلد. از آر.ح. کرى فرانسوى چاپ قدیم پاریس؛ مخزن‌الکنوز المشرقیة و معدن الرموز الاجنبیة بـه آلمانى درون ادبیـات عربى از نیکلاس گونت سیـاوشکى درون یک جلد بزرگ چاپ وین اتریش سال ١٨٠٩م؛ ششمـین سفرنامـه تاورنیـه بـه ترکیـه و ایران بـه انگلیسى چاپ لندن سال ١٦٧٨م و تعدادى دیگر از نسخههاى کهن چاپى؛ همچنین شاهنامـه فردوسى چاپ بمبئى هند سال ١٢٧٢ق با تصاویر رنگى دستى. و نیز نمونـه‌هایى از نخستین کتابهاى چاپ شده درون ایران؛ مانند رساله جهادیـه، بـه فارسى، چاپ تبریز، سال ١٢٣٤ق؛ مآثر سلطانى، بـه فارسى، چاپ تبریز، سال ١٢٤١ق و غیر آنـها.٨ـ گنجینـه نسخه هاى چاپ سنگى نادرو کمـیاب :
در این گنجینـه، نسخههاى چاپ سنگى نادر و کمـیاب بـه زبانـهاى فارسى، عربى، ترکى، اردو، ازبکى، تاتارى و... وجود دارد کـه اوایل سده سیزدهم بـه بعد درون ایران و چند کشور دیگر چاپ شده هست و تعداد آنـها بـه بیش از سى‌هزار جلد مى‌رسد.٩ـ گنجینـه هاى مرکزى کتابهاى چاپى فارسى، عربى، ترکى،اردو و غیرلاتین :
این گنجینـه‌ها بـه علت گستردگى و حجم بالاى کتابهاى آن، درون حال حاضر صدها هزار مجلد هست و درون سه طبقه از ساختمان جدید قرار داده شده است. بخش نخست درون گنجینـه شماره یک و در طبقه دوم ساختمان؛ بخش دوم درون گنجینـه شماره دو و در طبقه سوم کتابخانـه؛ و بخش سوم درون گنجینـه شماره سوم درون طبق چهارم کتابخانـه قرار گرفته است. گنجایش کتاب درون این گنجینـه‌ها درون مرحله نخست ییم مـیلیون جلد و در مراحل بعدى با استقرار قفسه‌هاى ریلى بالغ بر پنج مـیلیون جلد است.١٠ـ گنجینـه روزنامـه ها و مجلات ادوارى :
در این گنجینـه تاکنون بیش از ٢٥٠٠ عنوان مجله و روزنامـه بـه زبانـهاى فارسى و عربى و ترکى و اردو (غیرلاتین) وجود دارد کـه در مـیان آنـها تعدادى از مجلات و روزنامـه‌هاى چاپ سنگى از عصر قاجار و نیز مجلاتى قدیمى بـه زبان عربى چاپ کشورهاى اسلامى از صد سال قبل بـه چشم مى‌خورد.١١ـ گنجینـه کتابهاى مرجع و قفسه باز :
این گنجینـه ویژه استفاده پژوهشگران و محققانى هست که از مراکز آموزشى کشور و یـا مؤسسات فرهنگى معرفى شده و در تالار شیخ طوسى کتابخانـه از آن استفاده مى‌نمایند.١٢ـ گنجینـه فهارس نسخه هاى خطى اسلامى کتابخانـه هاى جهان:
در این گنجینـه فهارس نسخههاى خطى اسلامى بیش از شصت کتابخانـه درون جهان، از جمله ایران، بـه زبانـهاى مختلف وجود دارد کـه یکى از گنجینـه‌هاى تخصصى کتابخانـه هست و درون نوع خود از کامل‌ترین و کم‌نظیرترین آرشیوها بـه شمار مى‌آید. همچنین کتابهاى علوم کتابدارى، اطلاع‌رسانى، کتابشناسى و کتاب‌پژوهى درون این گنجینـه مستقر است، کـه بیشتر مورد استفاده فهرست‌نگاران نسخههاى خطى کتابخانـه و نیز پژوهشگران مرکز دائرة‌المعارف کتابخانـههاى جهان قرار مى‌گیرد.١٣ـ گنجینـه کتابهاى چاپى و مجلات و روزنامـه هاى لاتین:
در این گنجینـه دهها هزار جلد کتاب چاپى بـه بیش از چهل زبان خارجى چاپ کشورهاى مختلف جهان و نیز بخشى از روزنامـه‌ها و مجلات لاتین وجود دارد کـه تعداد آنـها روبه افزایش است. برخى از عناوین موجود درون این گنجینـه از کتب نفیس و کهن بـه شمار مى‌آیند کـه سابقه چاپ آنـها بـه صدوپنجاه که تا دویست سال قبل برمى‌گردد.١٤ـ آرشیو کتب ممنوعه:
در این مجموعه کتابهاى ممنوعه کـه باعث گمراهى افراد مى‌شوند گردآورى شده و از دسترس عموم دور نگاه داشته شده است. تنـها محققان و پژوهشگرانى کـه در نقد و ردّ آنـها بررسى و تحقیق مى‌نمایند و مورد تأیید کتابخانـه هستند، از این آرشیو استفاده مى‌کنند. کتابهاى این آرشیو مشتمل هست بر کتب گروهکهاى ملحد و ضدمذهب، مسلکهاى غیرشناخته شده و غیررسمى و کتبى کـه بر ضدّ اسلام و علیـه پیـامبران و ائمـه اطهار (ع) نوشته شده باشد.١٥ـ گنجینـه اطلسها و نقشـه هاى جغرافیـایى:
در این گنجینـه تعدادى از نقشـه‌هاى جغرافیـایى قدیم و جدید و اطلسهاى کشورهاى جهان و نیز منابع و مراجع جغرافیـایى و نقشـه‌بردارى بـه زبانـهاى مختلف جمع‌آورى گردیده است. این نقشـه‌ها بـه صورت رول و هر یک درون محفظه مخصوص قرار دارد.١٦ـ گنجینـه کتابهاى چاپى مکرر:
این گنجینـه اختصاص بـه کتابهاى چاپى مکرر دارد کـه مورد نیـاز کتابخانـه نیست و آنـها براى شعبه‌هاى این کتابخانـه درون شـهرستانـها اختصاص یـافته و به یـارى خداوند درون چند شـهر، از جمله تهران، شعبه کتابخانـه دایر خواهد شد.١٧ـ تالار بزرگ شیخ طوسى:
این تالار با مساحت ٢٢٠٠ مترمربع اختصاص بـه بخشـهاى پژوهشى ویژه دارد کـه پژوهشگران درون قسمتهاى مختلف از آن استفاده مى‌کنند.١٨ـ بخش ویژه پژوهشگران نسخه هاى خطى و اسناد مکتوب:
در این بخش پژوهشگران نسخههاى خطى تحقیق مى‌کنند و معمولا از مراکز فرهنگى و آموزشى داخل و خارج کشور کتباً معرفى مى‌شوند.١٩ـ مرکز قم شناسى:
مجموعه کتابها یـا مقالاتى کـه درباره قم بـه زبانـهاى مختلف نوشته شده درون این بخش گردآورى شده و به زودى دوره کامل کتاب انوارالمشعشعین درون تاریخ قم کـه نخستین جلد آن درون سالهاى دور با چاپ سنگى منتشر شده و دو جلد دیگر آن کـه چاپ نگردیده هست در این مرکز چاپ و منتشر خواهد شد. همچنین کتاب تحفةالفاطمـیین فى احوال قم و القمـیّین بـه فارسى درون دو جلد بزرگ کـه تاکنون چاپ نشده هست به زوید چاپ و منتشر مى‌گردد. البته بخش‌هایى از این کتاب درون فصلنامـه مـیراث شـهاب این کتابخانـه آمده است، و نیز کتاب کوچک: وقایع قحط‌سالى قم بـه فارسى نیز چاپ و منتشر خواهد شد.٢٠ـ بخش تبارشناسى:
در این بخش بیشترین منابع درباره علم نسب بـه زبانـهاى مختلف گردآورى شده و در نظر هست به تصحیح و تنظیم و نشر آثار مؤسس کتابخانـه بپردازد؛ چرا کـه در این علم سرآمد بوده‌اند و تألیفات ارزنده‌اى دارند. بـه یـارى خداوند بـه زودى شرح کتاب عمدةالطالب فى انساب آل ابیطالب (ع) کـه یکى از آثار ارزنده ایشان است، درون چند جلد چاپ و منتشر خواهد شد. ضمناً تاکنون بیش از ١٠ عنوان از آثار دانشمندان مشـهور علم نَسب بـه عربى از سوى این کتابخانـه چاپ و منتشر گردیده است.٢١ـ بخش فهرست نگارى نسخه هاى خطى کتابخانـه:
در این بخش گروهى از کتابشناسان و نسخه‌شناسان نسخههاى خطى، کـه سرپرستى مستقیم آن بر عهده متولى کتابخانـه است، بـه بررسى و تنظیم و نگارش فهرست نسخههاى خطى موجود درون گنجینـه کتابخانـه اشتغال دارند. قبلاً ٢٧ جلد از فهرست نسخههاى خطى کتابخانـه ـ‌که بـه معرفى یـازده هزار مجلد نسخه خطى پرداخته‌ـ منتشر شده است. همچنین درون سال جارى جلدهاى ٢٨ و ٢٩ و ٣٠ منتشر شده و ان‌شاء‌الله بقیـه مجلدات آن، کـه بیش از شصت جلد خواهد رسید، آماده و منتشر مى‌شود.٢٢ـ بخش بررسى و تنظیم و انتشار آثار علمى مؤسس کتابخانـه:
این بخش بـه بررسى و تحقیق و تنظیم و انتشار آثار علمى مؤسس بزرگوار کتابخانـه اختصاص دارد، کـه زیر نظر مستقیم متولى کتابخانـه انجام مى‌شود. تاکنون یک دوره محلقات الاحقاق، شامل ٣٦ مجلد، کـه در کلام و اعتقادات، از منابع اهل سنتف چاپ و منتشر گردیده و در سال ١٣٧٣ بهترین کتاب سال جمـهورى اسلامى ایران درون حوزه دین شناخته شد. آن بزرگوار درون تألیف این اثر کـه چهل سال بـه طول انجامـیده است، از حدود پنج هزار عنوان کتاب از کتب اهل سنت استفاده نموده‌اند. درون بیروت نیز این اثر براى دومـین بار چاپ و منتشر گردیده است. تألیفات مؤسس کتابخانـه بیش از ١٥٠ کتاب و رساله است؛ درباره موضوعاتى چون: فقه و اصول، رجال و درایـه، انساب، منطق، تفسیر، ادبیـات عرب و تاریخ.٢٣ـ بخش تصحیح و تحقیق و پژوهش نسخه هاى خطى اسلامى:
در این بخش تعدادى از پژوهشگران کتابخانـه بـه تصحیح و تحقیق نسخههاى نفیس خطى اسلامى مى‌پردازند، کـه تاکنون چاپ و منتشر نشده‌اند؛ و آنـها را براى چاپ و نشر آماده مى‌کنند. درون این بخش تاکنون بیش از ١٦٥ عنوان کتاب بالغ بر چهارصد جلد درون موضوعات گوناگون بـه عربى و فارسى، تحقیق و چاپ و منتشر گردیده هست و فهرست آنـها نیز جداگانـه منتشر شده است.٤ـ مرکز خدمات پشتیبانى ادارى
این مرکز داراى بخشـهاى گوناگونى بـه شرح زیر است:١. امور مالى :
با زیرمجموعه‌اى شامل مسئول امور مالى، ذیحسابى، کارپردازى، تدارکات، مسئول انبار، جمعدار اموال کتابخانـه. درون این بخش تمامى اسناد هزینـه‌ها، اعم از خرید کتاب و ملزومات و تجهیزات، مورد بررسى دقیق قرار مى‌گیرد و پس از تأیید ذیحساب و مسئول امور مالى و نـهایتاً متولى کتابخانـه قابل پرداخت مى‌شود. تمامى هزینـه‌هاى جارى و عمرانى کتابخانـه درون زمان حیـات مؤسس و بنیـانگذار کتابخانـه از سوى ایشان تأمـین مى‌گردیده است. بعد از رحلت معظم‌له بر حسب تصویب نمایندگان مجلس شوراى اسلامى بـه جز شش که تا هفت درصد هزینـه‌ها، کـه از محل کمکهاى مردمى و یـا متولى محترم تأمـین مى‌شود، بقیـه از سوى دولت تأمـین مى‌گردد.شایسته یـادآورى هست که بعد از رحلت مؤسس کتابخانـه، و در پى تصویب نمایندگان مجلس شوراى اسلامى، یک ردیف خاص درون بودجه عمومى کشور بـه کتابخانـه اختصاص یـافته هست که اعتبارات جارى یـا عمرانى کتابخانـه بعد از تنظیم موافقت‌نامـه با سازمان مدیریت و برنامـه ریزى کشور مشخص و ابلاغ مى‌گردد.
٢. بخش گزینش و امور کارکنان:
این بخش مسئولیت تهیـه مقدمات گزینش افراد را درون صورت نیـاز کتابخانـه که تا مراحل تأیید بـه عهده دارد. همچنین امور مربوط بـه کارکنان کتابخانـه بر اساس طرح طبقه‌بندى مشاغل مصوّب وزارت کار و امور اجتماعى، تعیین گروه و پایـه شغلى هر فرد بر عهده این بخش هست که بعد از تأیید متولّى ابلاغ مى‌گردد. تمامى کارکنان کتابخانـه مشمول ضوابط و مقررات بیمـه هستند و هر کدام بازنشست شوند، که تا آخر عمر حقوق خود را دریـافت مى‌نمایند.تعداد کارکنان کتابخانـه درون حال حاضر، با احتساب قراردادیـها، ١٦٠ نفر است، کـه پس از آغاز بـه کار ساختمان جدید درون صورت تأمـین اعتبار لازم این تعداد بـه ٢٥٠ نفر خواهد رسید.
٣. بخش آموزش:
این بخش بـه منظور ارتقاى سطح علمى و تخصّصى کارکنان کتابخانـه تشکیل شده است. همچنین تدارک سفر افرادى را کـه به منظور آموزشـهاى فنى، از قبیل آموزش ترمـیم نسخههاى خطى و اسناد مکتوب، از کشورهاى خارج بـه این کتابخانـه مى‌آیند بر عهده این بخش است. تاکنون افرادى از کشورهاى مختلف درون پى امضاى تفاهم‌نامـه بـه این کتابخانـه آمده‌اند و پس از آموزشـهاى لازم و اخذ گواهینامـه از دست متولى کتابخانـه بـه کشورهاى خود مراجعت نموده‌اند. همچنین تاکنون آموزشـهاى زیر را تعدادى از کارکنان کتابخانـه فراگرفته‌اند: زبان عربى و انگلیسى، اطفاى حریق، تندخوانى، تشعیر و تجلید و تذهیب، آموزش نظامى و تیراندازى، دوره آموزش غیرحضور مدیریت رایـانـه، روخوانى و روانخوانى قرآن کریم. گفتنى هست که چند تن از کارکنان کتابخانـه درون مسابقات سراسرى قرآن نیز حضور پیدا کرده‌اند.دیگر بخش‌هاى این مرکز عبارتند از: واحد تعاون و رفاه کارکنان. واحد بهداشت و درمان. واحد ورزش و تفریحات سالم. واحد حمل و نقل و ترابرى. بخش ملاقات با کارکنان کتابخانـه.
٥ـ مرکز خدمات پشتیبانى اجرایى :
این مرکز از چندین واحد و بخشـهاى مختلف بـه ترتیب زیر تشکیل گردیده است:١. بخش خدمات رایـانـه‌اى :
ویژه متقاضیـان استفاده از شبکه‌هاى داخلى یـا خارجى.٢. مخابرات و شبکه‌هاى ارتباطى داخلى و بین‌المللى:
که مسئولیت برقرارى ارتباط افرادى کـه با کتابخانـه از داخل و خارج تماس مى‌گیرند برعهده این بخش است.٣. بخش چاپ و انتشارات:
این بخش کار آماده‌سازى نسخههاى تحقیق شده بـه دست ویراستاران کتابخانـه و تسهیلات فنى و چاپ که تا آخرین مرحله انتشار را بر عهده دارد؛ و تاکنون بیش از ١٦٠ عنوان کتاب را درون بیش از ٤٠٠ مجلد، بـه فارسى و عربى، منتشر نموده است. همچنین چاپ و انتشار بروشورها و راهنماى کتابخانـه و برگهاى تبلیغاتى و نیز چاپ فهرست نسخههاى خطى کتابخانـه و وصیتنامـه الهى ـ اخلاقى مؤسس کتابخانـه از وظایف این بخش است.٤. امور نمایشگاهها:
تمامى مراحل اجرایى نمایشگاههایى کـه کتابخانـه درون محلهاى مختلف برگزار مى‌کند، بر عهده این بخش است.تاکنون کتابخانـه چند نمایشگاه ویژه برگزار نموده هست از جمله ١ـ نمایشگاه آثار علمى بنیـانگذار کتابخانـه بـه مناسبت هشتمـین سالگرد ارتحال ایشان درون محل کتابخانـه؛ ٢ـ نمایشگاه نسخههاى خطى نفیس مزیّن بـه خطوط ناموران اسلام از یکهزار سال قبل تاکنون؛ ٣ـ نمایشگاه ویژه فهارس چاپ شده نسخههاى خطى کتابخانـههاى جهان شامل ٥٠ کشور همزمان با ولادت حضرت فاطمـه زهرا (ع) درون سال ١٣٧٤ش درون محل کتابخانـه با ٢٠٠٠ عنوان کتابهاى فهرست؛ ٤ـ نمایشگاه نسخههاى خطى نفیس درون ساختمان شماره ٢ بهارستان تهران کـه با استقبال بسیـار بازدیدکنندگان مواجه گردید.
٥. امور همایشـها :
تمامى مراحى برگزارى همایشـهاى علمى کتابخانـه از وظایف این بخش است.چهارمـین همایش بین‌المللى فرسودگى زیست‌محیطى آثار فرهنگى مکتوب با همکارى این کتابخانـه و پژوهشکده مرمت آثار فرهنگى ـ سازمان مـیراث فرهنگى ـ سازمان اسناد ملى و سازمان یونسکو با شرکت متخصصانى از کشورهاى مختلف درون تهران برگزار گردید.
٦. مـهمانسرا:
این بخش داراى چند اقامتگاه هست و براى مـیهمانان برجسته خارجى درون نظر گرفته شده است؛ که تا شبها بتوانند با آسودگى بـه تحقیقات خود ادامـه دهند.٧. رستوران:
این بخش بـه منظور پذیرایى از مـیهمانان، اعم از داخلى و خارجى، درون نظر گرفته شده است. همچنین پذیرایى از مـیهمانان همایشـها از وظایف این بخش است.٨. مرکز تأمـین و تهیـه منابع کتابخانـه:
نسخههاى خطى‌اى کـه تولیت محترم کتابخانـه انتخاب و خریدارى مى‌کند و نیز کتابهاى چاپى فارسى و عربى و لاتین و نیز مجلات مـهم کتابشناسى و کتاب‌پژوهى و نسخه‌شناسى ذخایر اسلامى چاپ خارج از کشور را این مرکز تهیـه مى‌کند. بخشى نیز درون پى تفاهم‌نامـه فیمابین کتابخانـه با دیگر کتابخانـههاى بزرگ جهان تأمـین مى‌گردد. بر اساس مصوبه ٢٠٥ شوراى عالى انقلاب فرهنگى درون ١٤ آذر ١٣٦٨/٥ دسامبر ١٩٩٠ وزرت ارشاد حتما یک نسخه از کتابها و نشریـاتى را کـه در ایران منتشر مى‌شود، از ناشران اخذ کند و براى این کتابخانـه ارسال نماید.٩. بخش لابراتوار عو تصویر:
این بخش مسئولیت عکس‌بردارى از مـیهمانان و شخصیتهاى بازدیدکننده از کتابخانـه را بر عهده درد. همچنین تهیـه تصویر از همایشـها و یـا نمایشگاههایى کـه در کتابخانـه برگزار مى‌گردد. نیز تهیـه تصاویر سالگرد ارتحال بنیـانگذار کتابخاه و امور مشابه را بر عهده دارد. این بخش داراى لابراتوار مجهز و دوربینـهاى جدید عکاسى با تجهیزات کامل است.١٠. دفتر فنى گروه مشاوران ساختمانى:
این دفتر مسئولیت امور اجرایى ساختمانـها و یـا تعمـیرات اساسى آنـها را بر عهده دارد. تعدادى از همکاران با تجربه نیز با این دفتر همکارى دارند.١١. دفتر فصلنامـه مـیراث شـهاب:
متولى کتابخانـه صاحب امتیـاز این فصلنامـه تخصصى هست و زیر نظر هیئت تحریریـه هر سه ماه یک بار منتشر مى‌شود. ایننشریـه بـه مباحثى از این قبیل مى‌پردازد: کتابشناسى، کتاب‌پژوهى، کتابدارى، نسخه‌شناسى، نسخههاى خطى اسلامى، گزارش سفرهاى علمى پژوهشگران کتابخانـه بـه خارج از کشور، اخبار داخلى کتابخانـه، آمار کتابخانـه، فهرست نسخههاى نفیس خریدارى شده درون هر فصل، چاپ برخى آثار مؤسس بزرگوار کتابخانـه، آمار کتابهاى منتشر شده از سوى کتابخانـه درون هر فصل، معرفى کتابخانـههاى جهان.١٢. دفتر تهران:
براى تسریع درون امور جارى کتابخانـه، دفترى درون تهران فراهم شده و نمایندگى از سوى کتابخانـه درون آن مستقرنگردیده است.منبع: www.kanoon-ansar.ir
[سال89،کـــار و همت مضــاعف كتاب جويندگان قدرت ٢ انتشارات]
نویسنده و منبع | تاریخ انتشار: Sat, 30 Jun 2018 16:32:00 +0000